Ngành điện tử hướng tới tương lai

Trong bối cảnh phục hồi và phát triển sau đại dịch COVID-19, Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có để tạo ra nhiều việc làm tốt hơn, môi trường làm việc tốt hơn, nâng cao năng suất và nâng tầm kỹ năng lao động trong chuỗi cung ứng điện tử.

Để tìm kiếm các giải pháp phù hợp cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp mũi nhọn này, vào ngày 15/7/2022 tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã tổ chức diễn đàn ngành điện tử “Việc làm Thỏa đáng và Tương lai của chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam”. Tham gia sự kiện có đại diện các cơ quan Chính phủ và các đối tác của ngành.

Việt Nam đã ghi nhận giá trị xuất khẩu hàng điện tử tăng liên tục hàng năm, hiện chiếm 1/3 tổng giá trị xuất khẩu của cả nước. Là một trong những nước xuất khẩu hàng điện tử lớn nhất thế giới, giá trị xuất khẩu của ngành lên tới hơn 108 tỷ USD trong năm 2021 với lực lượng lao động ước tính trên 1 triệu người.

Tuy nhiên, ngành điện tử chủ yếu tập trung vào các hoạt động gia công, lắp ráp có giá trị gia tăng thấp và thâm dụng lao động.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng,  Phó Chủ tịch VCCI cho biết: “Một trong những khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt là những biến động lớn về lao động, trong đó có sự suy giảm và thiếu hụt lao động, việc thu hút người lao động trở lại làm việc, tạo ra việc làm thỏa đáng đang là một bài toán khó được đặt ra.”

Kết quả sơ bộ của cuộc khảo sát doanh nghiệp mới nhất do VCCI thực hiện với sự hỗ trợ của ILO cho thấy khoảng 60% số doanh nghiệp được hỏi cho rằng tình trạng thiếu lao động có kỹ năng là một thách thức từ mức độ trung bình đến nghiêm trọng trong lĩnh vực điện tử. Khoảng 50% số doanh nghiệp cũng coi kỹ năng chuyên môn của đội ngũ giám sát và quản lý là một thách thức lớn.

Trong bối cảnh đó, việc đảm bảo lực lượng lao động gắn bó, năng suất ổn định và sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp sản xuất cần phải được coi là ưu tiên hàng đầu.

“Đồng thời, cần chú ý tới việc làm thỏa đáng để có thể tăng khả năng cạnh tranh bền vững của ngành công nghiệp điện tử trên thị trường toàn cầu và đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước”, bà Ingrid Christensen, Giám đốc Văn phòng ILO Việt Nam nhận định.

Điều này cũng phù hợp với Lời kêu gọi hành động toàn cầu vì công cuộc phục hồi lấy con người làm trung tâm của ILO, trong đó tập trung vào bốn trụ cột có mối liên hệ qua lại mật thiết bao gồm tăng trưởng toàn diện và việc làm, bảo vệ người lao động, an sinh xã hội toàn dân, và đối thoại xã hội.

Lãnh đạo Văn phòng ILO Việt Nam cũng cho biết thêm: “Việt Nam có thể phát triển bền vững ngành điện tử thông qua đầu tư hợp lý vào cải thiện điều kiện làm việc thỏa đáng, bao gồm thúc đẩy đối thoại xã hội cũng như tham gia vào các chương trình tăng cường tuân thủ pháp luật tại nơi làm việc”.

Các doanh nghiệp điện tử đã phát triển một kênh hỗ trợ lẫn nhau để thực hành đối thoại xã hội một cách hiệu quả ở tất cả các cấp, từ đó giúp cải thiện năng suất và điều kiện làm việc. Thực hành tốt này được kỳ vọng sẽ lan tỏa sang các ngành xuất khẩu chủ lực khác của cả nước.

“Đối thoại xã hội sẽ đóng một vai trò chủ đạo giúp đảm bảo các chuỗi cung ứng bền vững”, ông Giorgio Aliberti, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam, chia sẻ.

“Cần thúc đẩy việc làm thỏa đáng để có được một ngành công nghiệp điện tử bao trùm, bền vững và có khả năng chống chịu tại Việt Nam”, ông nói. Đồng thời, ông nhấn mạnh rằng hiện nay các nhà đầu tư, người tiêu dùng và các nhà lập pháp trên khắp thế giới ngày càng đặt yêu cầu cao hơn đối với nhiệm vụ thúc đẩy việc làm bền vững trong các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thông qua các dự án với sự hỗ trợ tài chính của Liên minh châu Âu và các nhà tài trợ khác, ILO hiện đang hợp tác chặt chẽ với VCCI để cùng hỗ trợ các đối tác ngành giải quyết tình trạng thiếu hụt việc làm thỏa đáng và phát triển các chuỗi cung ứng toàn cầu trong ngành điện tử tại Việt Nam.